Konflikt serologiczny w ciąży
Ciąża to pięknych dziewięć miesięcy, do których warto jednak się trochę przygotować. Przyszli rodzice powinni zwrócić uwagę na swoją dietę, która powinna być zróżnicowana. Należy zrezygnować z używek typu alkohol, czy papierosy. Kolejnym elementem są badania, które pozwolą wykluczyć konflikt serologiczny w ciąży lub problemy z tarczycą.
Konflikt serologiczny w pierwszej ciąży
Ten problem zdrowotny pojawia się, kiedy matka ma krew z czynnikiem Rh-, a ojciec Rh+. Podczas każdej ciąży, część zmiennych każdy z nas dziedziczy po matce, część po ojcu.
W przypadku konfliktu serologicznego:
- jeśli odziedziczony zostanie czynnik Rh- (brak antygenu D) po matce, nie dojdzie do konfliktu,
- jeśli odziedziczony zostanie czynnik Rh+ (posiada antygen D) po ojcu, istnieje spore prawdopodobieństwo wystąpienia tego problemu zdrowotnego.
Konflikt serologiczny w pierwszej ciąży uaktywnia się w momencie, gdy dojdzie do kontaktu krwi matki z krwią dziecka. Do tej sytuacji zazwyczaj dochodzi podczas:
- poronienia,
- zabiegów wykonanych jeszcze w trakcie ciąży,
- porodu.
W tym momencie organizm kobiety rozpoznaje nieznaną sobie cząstką, którą jest wspomniany antygen D. Wtedy też organizm przystępuje do wytworzenia przeciwciał odpornościowych, skierowanych przeciwko rozwijającemu się dziecku. Jednak gdy organizm zdąży wytworzyć przeciwciała, mogą one być zbyt słabe, aby przeniknąć jeszcze przez barierę tworzoną przez łożysko. Zazwyczaj jednak pierwszy potomek jest w stanie uniknąć zagrożenia, ponieważ organizm matki może nie mieć czasu na zaatakowanie płodu (jeśli do pierwszego kontaktu dojdzie podczas poronienia lub porodu).
Konflikt serologiczny a druga ciąża
W przypadku drugiej lub kolejnej ciąży organizm matki jest już przygotowany do szybkiej reakcji na ponowne pojawienie się zagrożenia, jakim jest dla niego antygen D. W przypadku, gdy dojdzie do kontaktu obu krwi, zaczyna szybko wytwarzać przeciwciała odpornościowe. Przeciwciała te są dużo silniejsze niż w trakcie pierwszej ciąży, więc są w stanie przeniknąć przez barierę łożyskową do krwi rozwijającego się płodu. Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, która zagraża dobrostanowi płodu.
Sytuację tą nazywać należy konfliktem serologicznym w ciąży, który może objawiać się u płodu:
- anemią,
- żółtaczką,
- obrzękiem,
- obumarciem.
Sytuacje, które sprzyjają przeniknięciu krwi płodu do krwiobiegu matki:
- poronienie,
- zabiegi wewnątrzmaciczne,
- zabiegi umożliwiające diagnostykę prenatalną,
- ciąża pozamaciczna,
- krwotoki,
- odklejanie się łożyska,
- cesarskie cięcie,
- poród zabiegowy, czyli z użyciem vacuum lub kleszczy.
W przypadku konfliktu serologicznego ważna jest profilaktyka, która ma zapobiec jego wystąpieniu. Każdej ciężarnej, która ma krew z czynnikiem Rh- podaje się immunoglobulinę anty-D, co ogranicza ryzyko praktycznie do zera. Dlatego tak istotne jest wykonanie badania krwi, które określi grupę krwi i czynnik Rh u obojga rodziców.
Kiedy badania wykażą, że we krwi przyszłej mamy obecne są przeciwciała anty D, musi zostać ona objęta specjalistyczną opieką. Poziom przeciwciał w organizmie należy poddać stałej kontroli. Niezbędne staje się wówczas także przeprowadzanie badań USG, które mają kontrolować, w jaki sposób konflikt serologiczny wpływa na dziecko. Podczas takiego badania, lekarz ocenia między innymi wielkość łożyska i płodu, a także obrzęki. Jeśli liczba przeciwciał jest duża, lekarze mogą nawet podjąć decyzję o wcześniejszym zakończeniu ciąży i przeprowadzeniu transfuzji krwi u dziecka.
Napisano na podstawie: